Geschiedenis van de kleuterschool

In de loop van 1985 hadden de Zusters van het H. Hart van Jezus, beter gekend als het Instituut Van Celst, laten weten dat zij hun kleuterschooltje met internaat in de Eikendreef in Westmalle wensten te sluiten. Er kwam op die manier een einde aan hun meer dan dertig jaar lange inzet hier.

Hun geschiedenis was begonnen in 1813 toen Helena Kums, beter gekend als 'juffrouw Van Celst', op 34-jarige leeftijd weduwe werd van Guillaume Van Celst. Zij richtte kort daarna, in 1817, in het centrum van Antwerpen een school op voor arme volksmeisjes, en hield zich ook bezig met de opvang van zwangere meisjes en later ook weeskinderen. Hierbij kreeg zij de hulp van andere jonge vrouwen, en samen gingen ze geleidelijk aan een kloostergemeenschap vormen.

In 1864 stierf juffrouw Van Celst en haar dochter Sophie zette haar werk verder. Er werden verscheidene huizen opgericht met als hoofdzetel van de congregatie het huis op de Sint-Jacobsmarkt in Antwerpen. Vanaf 1920 werd het weeshuis omgevormd tot kostschool voor meisjes vanaf 5 jaar. In 1940 waren er 120 kinderen ingeschreven, onder wie ook doofstommen, en telden de Zusters van het H. Hart van Jezus een twintigtal leden.

In 1948 kocht de congregatie het huis'De Vlinders' van dhr. Bailleuil te Westmalle om er een tehuis voor kleuters van te maken. In datzelfde jaar arriveerden de eerste zeven kinderen. Er werd verbouwd en tijdens die verbouwing woonden zij daar in erg primitieve omstandigheden, zonder gas, water en elektriciteit. Door toedoen van juffrouw van der Straten Waillet duurde het ongemak niet te lang en kon er stelselmatig uitgebreid en verbeterd worden. In 1952 werd het schoolgebouw officieel ingehuldigd.

In 1967 werd ook het noviciaat van de congregatie naar Westmalle overgebracht, en toen bestond de bewoning uit twaalf zusters en zestig internen.

De oorspronkelijk als tehuis voor kleuters van foorkramers, schippers... bedoelde instelling in de Eikendreef evolueerde tot een kleuterschool, ook voor de kinderen uit de buurt, want reeds in 1951 waren moeders uit de omgeving komen vragen om er hun kinderen op te vangen. Dat resulteerde uiteindelijk in het Van Celst-schooltje in Westmalle.

De directeurs Van Loo en Vermeiren kaartten de dreigende opgave van het schooltje aan bij hun inrichtende macht KOBA (Katholiek Onderwijs in het Bisdom Antwerpen) en zorgden ervoor dat het kon blijven voortbestaan. Vanaf 1 september 1986 nam Jo Vermeiren de verantwoordelijkheid voor de kleuterschool op zich; Van Loo ontfermde zich over het internaat dat hij met de hulp van de trouwe werkmannen van het college, Jan (Van Dijck) en Frans (Hamakers), renoveerde tot een internaat voor de meisjes uit de omliggende scholen. Die kwamen daar slapen en ontbijten; voor de studie en de overige maaltijden moesten ze naar het college in de Kasteellaan.

Door: Herman Heylen en Jan Smets

Uit een artikel gepubliceerd in het jaarboek van de Heemkundige Kring van Malle in 2012, ter gelegenheid van het honderdjarig bestaan van het college.

Dit artikel werd ook gepubliceerd in Het Beertje nr. 357 (december 2023)