In memoriam: Lies Mertens van café Harmonie (1995)

Aan welke oud-leerling moeten we Lies-zaliger nog voorstellen? Wie heeft er niet - al dan niet stiekem - een pintje gaan drinken? Lies is enkele maanden geleden overleden. De heer Van der Heyden vond het - zeer terecht - de moeite waard haar langs deze weg op een passende manier te gedenken.

In Westmalle is er een monument gesloopt dat jarenlang mee het uitzicht van de dorpskom bepaalde en dat ook binnen in heel wat mensenharten een vaste plaats had ingenomen.

In Westmalle is Lies overleden, een levende legende, voortaan legende zonder meer. Er zijn geen titels nodig of een indrukwekkend curriculum om haar voor de geest te roepen bij alle mensen van Westmalle en bij velen daarbuiten: één korte naam volstaat: Lies.

Ook voor de oud-leerlingen van Sint-Jan zal zij een bekende blijven en wellicht zal zij langer en dieper in het geheugen van velen vertoeven dan een reeks naarstige mensen, die wél op de personeelslijst van SJB voorkomen.

Als uitbaatster van de herberg "Bij Lies - café Harmonie" had zij een werk van barmhartigheid "de dorstigen laven" tot haar beroep gemaakt. Maar Lies was veel meer dan een herbergierster. Het was haar zeker niet te doen om een grote omzet of een haastig cliënteel. Hoe dikwijls zou zij niet gratis soep in plaats van bier hebben geserveerd en wanneer zou haar kas ook wel eens geklopt hebben?

Lies was een moeder, een studentenmoeder van het type waarover wij af en toe eens horen in nostalgische verhalen uit Leuven of lezen in de boeken van Ernest Claes. Lies was de laatste der "marraines".

Haar herberg was haar huis, haar thuis, haar leven, of ze nu met moeite een pint aanreikte over de toog die gebarrikadeerd was met glazen van de voorbije week, of ze nu troonde op haar vaste plaats naast de toog, of zij op de stoep voor haar etablissement licht beneveld door de warmte van de zon en de uitwerking van haar koopwaar, zo maar naar de hemel tuurde: Lies was er.

Lies wilde ook voor anderen een stukje thuis zijn en aan het jonge volk bieden wat het op school of in eigen kring niet altijd vindt: een stukje geborgenheid en een grote dosis begrip. Voor hen had Lies veel tijd, een luisterend oor en een groot hart. Zij stelde belang in wat er met "haar leerlingen" gebeurde, in goede en vooral in kwade dagen, zoals dat meermaals is gebleken in pijnlijke situaties.

Lies (Elisa Celens-Mertens) was een monument, een sociale instelling. Zij zal niet vervangen worden. Anderen zullen de dorst wel laven, met meer mercantiel inzicht en minder sociale motieven, maar het dorpsbeeld van Westmalle is gewijzigd. Lies zal voortleven in studentenverhalen die met het jaar minder precies en waarheidsgetrouw zullen worden, maar die altijd opnieuw zullen getuigen voor wat waar blijft: Lies was een goed mens.

Directeur Leo Van der Heyden in Het Beertje nr. 232 (maart 1995)