When you're big in Japan (2015)
door OLB SJB Malle
Zoals we reeds meldden in het vorige Beertje, zijn er een heel aantal oud-leerlingen die besloten hebben ons land achter zich te laten en te emigreren. We dachten dat het interessant kon zijn om hen eens aan het woord te laten. Deze keer maken we kennis met Timothy De Wilde (95ECMT), die na zijn studies Japanologie in Japan terechtkwam en er ondertussen gehuwd en gevestigd is.
Wat hebt u na Sint-Jan gestudeerd?
Na een korte doch niet al te succesvolle tussenstop bij Pol & Soc ben ik tegen het advies van de man van het PMS in Japanologie gaan studeren aan de KUL. Ik kom uit een gezin met nogal een aanleg voor vreemde talen dus Japanologie leek mij wel wat.
Hoe bent u in Japan verzeild? Waar werkt u en wat is uw functie?
Na - zonder al te veel problemen - Japanologie af te ronden ben ik met een uitwisselingsprogramma van de Japanse regering (JET Program) naar Japan gekomen om er op het platteland mee te functioneren in het dagelijks leven en de mensen daar meer vertrouwd te maken met de wereld buiten Japan. Het Japan dat de meeste Vlamingen kennen is doorgaans beperkt tot het Japan in Tokio, ingegeven door stereotype films. Het Japanse platteland - dat nog altijd het gros uitmaakt van het land - is totaal anders. Vooral op Shikoku - het kleinste van de 4 grote eilanden van Japan en het eiland waar ik terechtkwam - leek de tijd stilgestaan te hebben.
Na 4 jaar Shikoku heb ik de oorspronkelijke planning om maximaal 1 jaar in Japan te blijven echt opgegeven. Ik ben vertrokken uit Shikoku en ben gaan werken voor een Japanse fabrikant van versnellingsbakken in Aichi, één van de leveranciers van Toyota. Als enige westerling in een bedrijf van 13,000 werknemers werd ik al snel ingewerkt in de Japanse bedrijfscultuur. Om het kort te houden en om te vermijden dat het Beertje een echt Beer wordt, beperk ik er mij toe om te zeggen dat ik ongelooflijk veel geleerd heb tijdens de 3 jaren dat ik bij dit bedrijf werkte. De Japanse bedrijfscultuur, het Toyota Production System met alle voor- en nadelen: ik zat op de eerste rij. Lessen voor het leven!
Desondanks heb ik na 3 jaar mijn bureau opgeruimd en ben ik vertrokken uit Aichi. Een nieuwe uitdaging - werken voor de Vlaamse regering - wachtte mij in Tokio. Daar werkte ik gedurende een jaar of 6 voor Flanders Investment & Trade waar ik Japanse investeerders warm maakte om te investeren in Vlaanderen. Tijdens mijn carrière bij Flanders Investment & Trade raakte ik hobbygewijs verwikkeld in het Belgian Beer Weekend, een vrij groot gebeuren waar Belgische bieren centraal staan, gecombineerd met Belgisch eten en dito muziek. Vermits dit evenement bleef groeien - ondertussen zijn we al aan de 6de editie toe in 7 Japanse steden - maakte ik begin 2014 de stap van FIT naar Trainspot, het bedrijf dat de Belgian Beer Weekends in Japan organiseert. Trainspot is in theorie een creative communication bedrijf maar houdt zich dus ook bezig met het organiseren van evenementen waarvan het Belgian Beer Weekend jaarlijks het grootste is met 172,000 bezoekers in 2014, evenementen in 7 steden in Japan, 100 Belgische bieren. Wat muziek betreft verwelkomden we onder andere al Arsenal, Daan, Gabriel Rios, Intergalactic Lovers, Balthazar, Roland, Arno op onze podia... Geen klein bier dus. (pun intended)
Bent u de vele aardbevingen in Tokio al gewoon?
"Gewoon" is een groot woord. Je went nooit echt aan aardbevingen. Wel is het zo dat er veel minder ophef wordt gemaakt rond kleine of middelgrote aardbevingen. Er zijn elke dag wel meerdere kleine tot middelgrote aardbevingen in Japan, maar de maatschappij is er hier zo op voorzien dat - vergeleken met bijvoorbeeld andere landen waar ze aanzienlijke schade veroorzaken - deze geen schade aanrichten in Japan. Japan heeft ook een uitgebreid netwerk van sensoren die bliksemsnel de grotere aardbevingen registreren en zo een algemene waarschuwing sturen naar het publiek via smartphones, tv en andere media. Afhankelijk van het epicentrum van de aardbeving heb je dan een aantal seconden "voorbereidingstijd". Dat lijkt niet veel, maar zoals het spreekwoord zegt: een verwittigd man is er twee waard.
Hoe hebt u de kernramp in Fukushima ervaren? Zijn de onheilspellende berichten over wereldwijde vergiftiging van de oceanen ernstig te nemen?
Ik was toevallig in België op vakantie toen op 11 maart 2011 de Tohoku aardbeving en de daarop volgende tsunami het noorden van Japan troffen. Twee weken later ben ik teruggegaan naar Japan. Ik heb de berichtgeving dus langs beide kanten kunnen volgen. Mijn algemene indruk en ook die van andere landgenoten in Japan is dat de Westerse pers de gebeurtenissen zwaar overdreven terwijl de Japanse pers de situatie eerder onderschatte. Ook vandaag nog is de Japanse pers zeer gematigd wanneer het gaat over de gevolgen van de gebeurtenissen in Fukushima. De werkelijkheid ligt wellicht tussen de twee, maar de gevolgen van Fukushima zullen wellicht op lange termijn duidelijk worden.
We lazen in het vorige Beertje dat u getrouwd bent Shoko Nakazawa, een inheemse schone. Proficiat! Uw verdere toekomst ligt in Japan?
Wel, na 15 jaar in Japan te zijn heb ik ondertussen geleerd niet te veel naar de toekomst te kijken. Voorlopig blijven we in Japan, maar dat neemt niet weg dat wij misschien ooit in België of ergens anders gaan wonen. Factoren die daar ongetwijfeld een rol zullen spelen zijn bijvoorbeeld het onderwijs van onze kinderen. Het onderwijs in België laat meer mogelijkheden dan het Japanse onderwijs dat grotendeels gebaseerd is op het Amerikaanse systeem, zich meer toelegt op wetenschappen dan op talen en veel te maken heeft met het al dan niet kapitaalkrachtig zijn van de ouders.
Langs de andere kant kan geen enkele maatschappij op tegen de Japanse wanneer het aankomt op vriendelijkheid en respect.
Is er een vereniging van Vlaamse expats in Tokio? Komen jullie geregeld samen? Welke activiteiten organiseren jullie?
In Japan wonen ongeveer 110 miljoen Japanners en ongeveer een 600-tal Belgen op vrij permanente basis. Het merendeel van hen woont in en rond Tokio. De meesten van hen kennen elkaar wel "van zien", maar om te zeggen dat er een echt spontaan groepsgebeuren bestaat is wat overdreven. De ambassade organiseert recepties of bijvoorbeeld een Sinterklaasfeest waarop de meeste landgenoten samenkomen maar in echt privéverband zijn de reünies een stuk minder. Veel Belgen komen natuurlijk wel naar de Belgian Beer Weekends.
Persoonlijk kom ik wel vaak samen met ex-KUL Japanologie studenten die ook in Japan wortel geschoten hebben. Daar zit trouwens ook een ex-SJB-er tussen, nl. Joris Vermeulen (02ECWI)
Hebt u een cultuurschok ervaren bij uw verhuis naar Japan? Zijn er culturele verschillen die u pas opgemerkt heeft nadat u er een tijdje woonde?
Waar ik me nog altijd over verbaas zijn de grote contrasten in Japan: enerzijds zo technologisch geavanceerd, bv. wc-brillen met ingebouwde achtergrondmuziek, anderzijds soms nog zo primitief, bv. verwarmen met kleine kerosinekachels.
De treinen in Japan rijden tot op de milliseconde nauwkeurig - de bullettrain (Shinkansen) heeft na meer dan 40 jaar operationeel zijn slechts een gemiddelde vertraging van minder dan 20 seconden - maar verkeersregels voor fietsers of voetgangers bestaan nauwelijks of niet.
In openbare plaatsen is het zo proper dat je letterlijk van de grond kan eten, binnen in de woningen van doorsnee Japanners ligt het stof er vingerdik boven op...
Denkt u nog wel eens terug aan Sint-Jan? Wat zijn uw beste herinneringen aan de school?
Ik denk inderdaad nog regelmatig terug aan Sint-Jan. Ik heb in mijn 12 jaar SJB zoveel herinneringen opgedaan dat het moeilijk is om de beste herinneringen hier op te sommen. Ik wacht nog wel op enkele klasgenoten van destijds die mij - op papier - beloofd hebben om zeker langs te komen in Japan. De heren in kwestie weten wellicht over wie het gaat en ik wijs hen bij dezen dus vriendelijk doch kordaat op hun belofte.